Beyin hücrelerinin zamanla ölümüne bağlı olarak hafıza kaybı, bunama (demans) ve genel anlamda bilişsel fonksiyonların azalması şeklinde gelişen tıbbi durum Alzheimer hastalığı olarak adlandırılır.
Nörolojik bir hastalık olan Alzheimer aynı zamanda en yaygın görülen demans türüdür. Demans insan beyninin çeşitli nedenlere bağlı (Genetiksel, enfeksiyöz, travmatik, damarsal gibi) harabiyetine bağlı olan ve bunama ile giden hastalıkların tümüne verilen genel bir isim olup, bunlardan en sık görülen nedeni Alzheimer hastalığı olarak bilinir. Hastalığın bulunduğu kişilerde beyinde ‘’beta amiloid’’ denen plakların (lezyonların) görülmesi söz konusudur. Zaman içinde bu lezyonların beyin içinde çoğalması ve sinir hücrelerinin harabiyeti beyinin nöronlarının ölmesine ve zamanla küçülmesine neden olur.
Başlangıç evresinde yalnızca basit unutkanlıklarla kendini belli eden hastalık, zaman geçtikçe hastanın yakın geçmişte yaşadığı olayları unutmasına ve aile fertleri ile yakın çevresini tanıyamamasına kadar ilerleyebilir. Hastalığın daha ileri evrelerinde ise hastalar temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanarak bakıma muhtaç duruma gelmektedirler. Alzheimer hastalığının iki farklı cinsiyetteki görülme sıklığını araştıran çalışmalara bakıldığında kadınlarda Alzheimer hastalığının görülme sıklığının erkeklere oranla hafif düzeyde daha yüksek olduğu görülür. Fakat bu durumun kadınlarda ortalama yaşam süresinin daha yüksek olması ile de ilişkili olabileceği ihtimali üzerinde durulmaktadır. 65 yaş üzerindeki grubun yüzde 4’ünde, 85 yaş üzerinde ise yüzde 20 oranında görülmektedir.
Alzheimer hastaları, genellikle bilişsel ve davranışsal alanda performans düşüklüğü şikayetleriyle kliniklere başvurur. Hastalığın başlangıç evresine dair belirtiler daha hafif olmakla birlikte ileri evredeki hastalarda bulgular daha belirgindir. Alzheimer başlangıcı belirtileri genellikle küçük çaplı hafıza sorunları olmakla birlikte son günlerdeki konuşmaların, yaşanan olayların unutulması; kişilerin, nesnelerin ve yerlerin isimlerinin hatırlanamaması gibi semptomları içerir.
Hastalığın daha da ilerlemesi ile birlikte en yaygın şekilde görülen Alzheimer belirtileri;
- Bilinç bulanıklığı
- Kişinin bulunduğu ortama adapte olmakta zorlanması
- Kişinin iyi bildiği yerlerde kaybolması
- Konuşma ve dil becerilerine ilişkin sorunlar
- Saldırganlık, aile ve arkadaşlarından olağan dışı taleplerde bulunma, çevreye karşı şüphe duyma gibi kişilik bozukluklarının gelişimi
- Halüsinasyon ve sanrılar
- Motivasyon ve öz saygı düşüklüğü
- Kişilerin günlük aktivitelerini yardımsız yapmakta zorluk çekmesi
- Kişinin hatırlayamadığı olayları inkar etmesi
- Kaygı ve depresyon gibi durumlarla kendini göstermektedir.